DATA PODRÓŻY:
Na Kubę zawitałem już przed nowym rokiem a większość dwu tygodniowego pobytu przypadła na styczeń 2018. Okres noworoczny jest zwany wysokim sezonem i w związku z tym w wielu publikacjach można trafić na ostrzeżenia dotyczące braku miejsc do spania oraz miejsc w środkach transportu publicznego (najpopularniejszy wśród turystów jest Viazul). W pierwszym przypadku to kompletna bzdura - miejscówek jest dużo i nie ma problemów ze znalezieniem noclegu z dnia na dzień. Jeżeli chodzi o autobusy to faktycznie, na dzień/dwa dni przed wyjazdem miejsc już nie ma.
BILETY:
Bilety na trasie London Gatwick - Varadero i z powrotem to koszt 330 funtów za osobę + 60-70 funtów za 20 kg bagażu w dwie strony. W pakiecie podstawowym dopuszczalny bagaż to standardowe wymiary około 55x40x20cm i waga 5kg, lecz nikt tego nie kontrolował a wielu ludzi miało mocno przekroczone wymagania. Bilety zostały zakupione na około miesiąc przed wylotem za pośrednictwem strony internetowej linii TUI. Wcześniej cena była obczajona przez wyszukiwarkę lotów sky scanner.
DODATKOWE WYMAGANIA ZWIĄZANE Z PODRÓŻĄ:
- karta turysty załatwiana przez agencję w Londynie. Kosz około 30 funtów za osobę. W Polsce też można zrobić kartę przez agencje. Cena podobna. Dobrze postarać się o nią na kilka tygodni przed wylotem. Dla zapominalskich karty turysty były też dostępne przy wsiadaniu do samolotu, lecz spodziewam się, że dużo droższe. Sprawdzana przy okienku paszportowym po przylocie,
- ubezpieczenie na czas podróży. Mocny pakiet z górnej półki - około 200 złotych za osobę za dwa tygodnie. Posiadanie ubezpieczenia nie było sprawdzane po przylocie na miejsce,
- posiadanie rezerwacji na pierwszy nocleg. Dla formalności i niezdecydowanych można zarezerwować coś przez booking.com, dostać potwierdzenie a potem to odwołać. Nikt nie sprawdzał tego dokumentu,
- przy opuszczaniu Kuby miała być opłata w wysokości 25 dolarów od osoby. Na szczęście już jej nie ma. Kasa w kieszeni.
JĘZYK:
- najlepiej znać hiszpański, a jeżeli nie znać to nauczyć się i mieć ściągę z kilku podstawowych zwrotów i liczb. W ostateczności zostaje kartka i długopis i rysowanie i pisanie wszystkich ustaleń,
- angielski funkcjonuje skromnie w mniejszych miejscowościach, lepiej w Hawanie i Varadero.
POLECAM ZABRAĆ:
- przejściówka/adapter do gniazdka - na Kubie obowiązuję wtyczka amerykańska, dwa płaskie bolce,
- wszelkie kosmetyki i papier toaletowy na czarną godzinę,
- 2-3 kremy do opalania + balsam po opalaniu,
- środki na komary/muszki,
- kubek/kubki żeby było z czego pić rum,
- zapisać mapy offline na telefonie. np za pomocą aplikacji maps.me.
WALUTA:
Zagranicznymi walutami, które łatwo można wymienić na kubańskie pieniądze są euro, funt brytyjski i dolar kanadyjski. Nie opłaca się przywozić dolarów amerykańskich ze względu na dodatkowy podatek, którym obarczona jest ta waluta.
Na Kubie mamy do czynienia z dwiema walutami:
CUP - Peso Cubano (1 CUP ~0,13 PLN) - Waluta, w której sprawy i rozliczenia załatwiają mieszkańcy Kuby. Spotykana wszędzie, gdzie turystów mało lub brak.
CUC - Peso Convertible (1 CUC = 1$ USA ~3,40 PLN) - Waluta dla turystów. 1 CUC = 24-25 CUP.
Jako turyści odwiedzający wyspę za większość usług i produktów będziemy zobligowani płacić w CUC. Do tego zalicza się zakwaterowanie, większość transportu, atrakcje turystyczne, woda, ładniejsze restauracje. Jeżeli natomiast uda nam się zlokalizować miejsca gdzie cena podana jest w CUP za produkty i usługi zapłacimy z reguły dużo dużo mniej. Przykład:
Kawa w restauracji/kawiarni dla turystów kosztuje około 0,5 - 1,5 CUC a kawa w okienku lub małej kawiarni dla lokalsów 1-2 CUP.
Pieniądze z walut zagranicznych na lokalne najlepiej wymieniać w bankach oraz państwowych kantorach zwanych CADECA. Na lotnisku są też punkty wymiany o zbliżonych kursach do tych bankowych. Zachęcam do każdorazowego spokojnego dokładnego policzenia wymienionej sumy przed odejściem od okienka. My zostaliśmy oszukani na 20 CUC w kantorze na lotnisku w Varadero przez przemiłą Panią kasjerkę, która uśpiła naszą czujność ale jednocześnie nauczyła nas braku ufności do wszystkich kantorów na naszej przyszłej drodze.
TRANSPORT:
Dla turystów najpopularniejsze są poniższe środki transportu.
- Autobusy firmy Viazul. Kursują między najpopularniejszymi miejscami, maja określony i często przestrzegany rozkład jazy. Jest klimatyzacja (polecam dobrze ubrać się przed wyprawą, gdyż klimatyzacja mocno chłodzi wnętrze). Autokary są w miarę nowe i wygodne. Konieczna jest wcześniejsza rezerwacja miejsc, gdyż na połączenia jest dużo chętnych. Najlepiej rezerwować jak najszybciej. W naszym przypadku chcąc zarezerwować miejsce na dwa dni przed odjazdem spotkaliśmy się z brakiem miejsc. Rezerwować można w biurach Viazula zlokalizowanych na dworcach bez konieczności opłaty. Jest również możliwość rezerwacji internetowej, lecz wtedy trzeba od razu za bilet zapłacić. Czasami zdarza się, że mimo iż nie ma miejsc na dane połączenie można wbić się na czyjeś miejsce w przypadku gdy ta osoba nie stawi się o danej godzinie. Aby dostać miejsce należy przybyć na stację dużo wcześniej niż planowana godzina odjazdu (około 1,5 - 1h) i ustawić się w kolejce rezerwowych osób. Czasami trzeba zapytać osoby obecne na sali czy taka kolejka została już ustanowiona i pamiętać za kim się czeka. Jeżeli kolejka nie została założona polecam okupowanie miejsc najbliżej kasy. Często osoby bardziej obeznane w podróżowaniu lubią się niekulturalnie wepchnąć w kolejkę lub zrobić jakiś przekręt. Trzeba mieć mocny charakter. Nam udało się tym sposobem pojechać dwa razy,
- długo dystansowe dzielone taksówki zwane taxi colectivo. Jest to taksówka często nieoficjalna, która dzielimy z innymi osobami jadącymi w tym samym kierunku. W wielu przypadkach samochody są podłego stanu bez pasów i śmierdzi w nich paliwem. Czasami jednak zdarzy się ze trafi nam się ładne stare i stylowe auto. Przy decydowaniu się na tę opcję należy od razu zaznaczyć, to że chcemy jechać z innymi osobami oraz ustalić cenę za przejazd. Ceny za przejazdy są dość dobrze opisane w przewodniku Lonely Planet. Czasami można niektóre ceny oprzeć o ceny autobusów na tym dystansie. Cena zależy też od tego czy auto jest pełne (z reguły 4 osoby) czy jedziemy sami. Przykładowe ceny za osobę przy założeniu pełnego auta:
Varadero - Hawana - 20 cuc za osobę
Hawana - Vinales - 20 cuc
Trinidad - Vinales - 35 cuc
Pinar del Rio - Hawana - 12-15 cuc
Trinidad - Cienfuegos - 7 cuc
Cienfuegos - Santa Clara - 6 cuc
Hawana - Santa Clara - 20 cuc
- taksówki miejskie. orientacyjna cena za podróż to 1 cuc za rozpoczęcie kursu + około 0,5 cuc za każdy kilometr. W większych miastach nieco drożej, w mniejszych taniej. Dużo zależy od umiejętności negocjacyjnych.
NOCLEGi
Najwięcej opcji i najlepsze warunki w danym przedziale cenowym można znaleźć w prywatnych kwaterach zwanych Casas Particulares. Z reguły funkcjonuje to na zasadzie, że pewna kubańska rodzina ma dom, mieszkanie lub jakąś formę dobudowy do domu i część powierzchni przeznacza pod wynajem dla turystów. Można trafić na pokoje z własnymi łazienkami oraz bez nich. W domu rodziny znajdziemy też często salon, mały tarasik czy nawet duży taras na dachu. Kuchnia z reguły nie jest dostępna dla turystów, ale Pani czy Pan domu bardzo chętnie przyrządzi nam śniadanie (3-5 CUC za osobę), czy kolację (8-12) CUC osobę. Cena samego noclegu w naszym przypadku między 20-25 CUC za noc za pokój. Właściciele domów potrafią załatwić wszystko co trzeba, ale warto sprawdzić ceny na ulicy jeżeli chodzi o transport i atrakcje, aby porównać ceny. Czasami trafimy na pomocnego właściciela, który będzie chciał pomóc swoim gościom a czasami na właściciela, który za bardzo będzie chciał nam pomóc i wcisnąć wszystko co ma pod ręką. Umiejętność mówienia 'nie' dobrze widziana w tych przypadkach. Znalezienie domu czyli casy, sprowadza się do tego, że należy w pełnym rynsztunku przejść się w okolicach dworca, głównych ulic, czy centrum. Zostaniemy szybko namierzeni przez naganiacza, który może pokazać nam kilka miejsc. Nie płacimy naganiaczowi, robi to właściciel domu, ale na pewno umiejętnie wliczy to do naszego rachunku. Najlepiej jest się dać złapać samemu właścicielowi (często stoją na dworcach w małych miasteczkach i w czasie przyjazdu autobusów). Jeżęli dostaniemy się w ręce jednego właściciela to możemy dostać się w cały łańcuszek powiązań i znajomości i naszą dalszą podróż kontynuować od drzwi do drzwi zaprzyjaźnionych gospodarzy. Jeżeli nie dostąpimy oszustw, brudu lub cena nie będzie za wysoka to jest to dość łatwy sposób na płynne zmienianie zamieszkania w kolejnych punkach naszego wypadu. Zwłaszcza, że dzielone taksówki czesto dowożą klientów pod wskazany adres.
PRZYKŁADOWE CENY PRODUKTÓW:
- Woda 1,5l od 0,7 do 2 cuc. W większych sklepach i lokalnych barach taniej, w prywatnych okienkach, stoiskach i w lodówkach w domach, których śpimy drożej,
- Pizza z okienka 5-12 cup, 1-2 cuc w bardziej turystycznych punktach i ulicach,
- Kawa z okienka 1-2 cup, w kawiarni 0,5-1,5 cuc,
- Piwo lokalne 1-1,5 cuc niezależnie od tego czy jest to restauracja, sklep czy bar dla lokalsów,
- Rum Havana Club od 3,8 do 4,50 / 0,5l zależnie od rodzaju,
- Kanapka z serem i szynką 10 cup w lokalnych okienkach, do 2,5 cuc w turystycznych okienkach/barach,
- Szklanka soku w lokalnym okienku 2-5 cup,
- Lody z maszyny w lokalnym okienku 3 cup,
- Spaghetti w lokalnym barze 10-20 cup (raczej ubogie w smaku), 1,5-3 cuc w restauracjach,
- Danie obiadowe (mięso, ryż, uboga sałatka) 25-50 cup w lokalnych knajpach/okienkach, do od 5 do 12 cuc w restauracjach dla turystów,
- Hamburger lokalny z okienka (mięso i bułka) 5-25 cup,
CENY ATRAKCJI:
- Wycieczka na koniach w Trinidadzie lub dolinie Vinales 25CUC za osobę,
- Wynajęcie roweru na cały dzień 5CUC, róże stany techniczne zwłaszcza w casach,
- Całodzienny autobus turystyczny objeżdżający dany teren (hop-on hop-off) 5CUC za osobę na nielimitowaną ilość przejazdów
- Wstępy do małych muzeów, budynków 1CUC,
- Wstępny do większych atrakcji jak jaskinie, cmentarze, forty 5-10CUC,
- Godzinny snorkeling z łódki w Playa Jutias 15CUC (nie polecam),
- Przejazd starym amerykańskim kabrioletem po centrum Havany 30CUC za godzinę za samochód. Cena wyjściowa to około 50 CUC i należy negocjować.